درسنامه 7: بازاریابی اجتماعی: چگونه پیام خود را به مخاطب برسانیم؟
مقدمه:
تصور کنید کسب و کار اجتماعی خود را راه‌اندازی کرده‌اید و حالا آماده‌اید تا پیام خود را به جهان برسانید. اما سوال اصلی این است: چگونه پیام خود را به درستی به مخاطب منتقل کنید؟ در دنیای امروز، داشتن محصول یا خدمت خوب کافی نیست؛ بلکه شما باید بدانید که چگونه با استفاده از بازاریابی اجتماعی پیام کسب و کارتان را به گوش جامعه هدف برسانید. در این درسنامه، به شما کمک می‌کنیم تا با روش‌ها و تکنیک‌های مختلف بازاریابی اجتماعی آشنا شوید و آن‌ها را به کار بگیرید.
- درک مفهوم بازاریابی اجتماعی
بازاریابی اجتماعی با بازاریابی تجاری متفاوت است. هدف از بازاریابی اجتماعی، تنها فروش محصولات و خدمات نیست، بلکه هدف اصلی ایجاد تغییرات مثبت اجتماعی است. شما در تلاشید که از طریق پیام‌ها و تبلیغات، جامعه را به سمت یک ارزش اجتماعی هدایت کنید.
روش 1: تأثیر اجتماعی در بازاریابی
در بازاریابی اجتماعی، باید بر روی ارزش‌های اجتماعی تمرکز کنید که کسب و کار شما به دنبال آن است. فرض کنید شما یک کسب و کار اجتماعی در حوزه محیط زیست دارید که محصولات بازیافتی تولید می‌کند. پیام‌های شما باید حول این محور باشد که چگونه استفاده از این محصولات به کاهش آلودگی محیط زیست کمک می‌کند.
روش اجرایی:
یک نقشه پیام‌رسانی طراحی کنید که ارزش‌های اجتماعی کسب و کار شما را برجسته کند. به‌عنوان مثال، اگر شما در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کنید، پیام شما باید شامل این باشد که مصرف انرژی تجدیدپذیر چگونه به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند.
مثال:
شرکت Patagonia به عنوان یک برند پوشاک، نه تنها بر روی کیفیت محصولات خود تمرکز دارد، بلکه در پیام‌های بازاریابی خود به حفاظت از محیط زیست و کمپین‌های اجتماعی پرداخته است. این شرکت در تبلیغات خود از پیام‌هایی مانند “همه ما مسئول حفاظت از کره زمین هستیم” استفاده می‌کند.
- شناسایی جامعه هدف
قبل از شروع هر گونه فعالیت بازاریابی، شما باید بدانید که پیام خود را به چه کسانی می‌خواهید برسانید. شناخت دقیق جامعه هدف یکی از اساسی‌ترین اصول بازاریابی اجتماعی است.
روش 2: تحلیل جامعه هدف
برای شناسایی جامعه هدف، باید درک دقیقی از نیازها، انتظارات و چالش‌های آن‌ها داشته باشید. به عنوان مثال، اگر کسب و کار اجتماعی شما در حوزه آموزش به کودکان محروم است، جامعه هدف شما شامل خانواده‌های کم‌درآمد، سازمان‌های غیرانتفاعی و حتی نهادهای دولتی مرتبط با آموزش است.
روش اجرایی:
از ابزارهای مختلف مثل پرسشنامه، مصاحبه یا تحلیل داده‌های موجود استفاده کنید تا جامعه هدف خود را بهتر بشناسید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا پیام‌های بازاریابی خود را دقیق‌تر طراحی کنید و به افرادی برسانید که واقعاً به خدمات شما نیاز دارند.
مثال:
شرکت اجتماعی Warby Parker، که عینک‌های ارزان‌قیمت تولید می‌کند، جامعه هدف خود را افرادی قرار داده که نیاز به عینک دارند ولی توانایی مالی کافی برای خرید محصولات گران‌قیمت ندارند. پیام‌های بازاریابی این شرکت دقیقاً برای این گروه طراحی شده است و آن‌ها را به خرید ترغیب می‌کند.
- انتخاب کانال‌های بازاریابی مناسب
هر پیامی که دارید، باید از طریق کانال‌های مناسب به گوش مخاطبان برسد. شما باید تصمیم بگیرید که از چه کانال‌هایی برای انتقال پیام‌های اجتماعی خود استفاده کنید: شبکه‌های اجتماعی، ایمیل مارکتینگ، رسانه‌های سنتی، یا رویدادهای حضوری؟
روش 3: کانال‌های بازاریابی مختلف
- شبکه‌های اجتماعی: پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام، لینکدین یا توییتر برای بازاریابی اجتماعی بسیار مؤثر هستند. شما می‌توانید پیام‌های تصویری و ویدیویی قدرتمندی درباره تأثیرات اجتماعی کسب و کار خود ایجاد کنید و آن‌ها را به اشتراک بگذارید.
- ایمیل مارکتینگ: ارسال ایمیل‌های هدفمند به افراد یا سازمان‌هایی که ممکن است به کسب و کار اجتماعی شما علاقه داشته باشند، راهی مؤثر برای جلب توجه است.
- رویدادهای حضوری: اگر کسب و کار اجتماعی شما در جامعه محلی فعال است، برگزاری رویدادهای اجتماعی یا کارگاه‌های آموزشی می‌تواند یکی از بهترین روش‌ها برای ارتباط با جامعه هدف باشد.
روش اجرایی:
برای هر کانال بازاریابی، یک تقویم محتوا تهیه کنید. در این تقویم باید مشخص شود که چه نوع محتوایی در چه زمانی منتشر می‌شود. به‌عنوان مثال، برای اینستاگرام می‌توانید هفته‌ای سه پست درباره تأثیرات اجتماعی کسب و کار خود منتشر کنید. برای ایمیل مارکتینگ، هر دو هفته یک بار یک خبرنامه درباره پروژه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی خود ارسال کنید.
مثال:
شرکت TOMS از شبکه‌های اجتماعی برای نمایش تأثیرات اجتماعی کسب و کار خود استفاده می‌کند. این شرکت تصاویری از کودکانی که کفش‌های رایگان دریافت کرده‌اند را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کند تا پیام‌هایش را به جامعه هدف برساند.
تمرین :
مرحله 1: طراحی پیام بازاریابی اجتماعی
- ابتدا ارزش‌های اجتماعی کسب و کار خود را مشخص کنید. این ارزش‌ها باید محور اصلی پیام‌های بازاریابی شما باشند.
- سپس یک پیام بازاریابی کوتاه و مؤثر طراحی کنید که به‌طور خلاصه نشان دهد چگونه کسب و کار شما به حل یک مشکل اجتماعی کمک می‌کند.
مرحله 2: شناسایی جامعه هدف
- با استفاده از مصاحبه یا پرسشنامه، جامعه هدف خود را شناسایی کنید. این جامعه هدف شامل افرادی است که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از کسب و کار شما بهره‌مند می‌شوند.
- این جامعه هدف را به دسته‌های مختلف تقسیم کنید (مثلاً خانواده‌ها، سازمان‌های دولتی، شرکت‌های تجاری).
مرحله 3: انتخاب کانال بازاریابی
- بر اساس جامعه هدف و منابع در دسترس، یک یا چند کانال بازاریابی انتخاب کنید.
- برای هر کانال، یک استراتژی محتوایی طراحی کنید. به‌عنوان مثال، اگر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنید، چه نوع محتوایی (عکس، ویدیو، متن) را می‌خواهید منتشر کنید و با چه برنامه‌ای؟
مرحله 4: اجرا و ارزیابی
- پس از اجرای استراتژی بازاریابی خود، عملکرد آن را ارزیابی کنید. ببینید که آیا پیام‌های شما به گوش جامعه هدف رسیده و تأثیر مطلوب داشته است یا خیر.
- در صورت نیاز، استراتژی‌های خود را بازبینی کنید و تغییرات لازم را اعمال کنید.
- ایجاد برند اجتماعی
یکی از بخش‌های مهم بازاریابی اجتماعی، ایجاد یک برند اجتماعی قوی است. برند شما باید با ارزش‌های اجتماعی کسب و کارتان همخوانی داشته باشد و به‌عنوان یک نماد از تعهد شما به جامعه شناخته شود.
روش 4: تعیین هویت برند اجتماعی
برای ایجاد یک برند اجتماعی موفق، باید یک هویت برند ایجاد کنید که با مأموریت و ارزش‌های اجتماعی شما همخوانی داشته باشد. این هویت شامل لوگو، رنگ‌ها، لحن پیام‌رسانی و داستان برند است. همه این عناصر باید یک پیام متحد و قوی را به مخاطبان منتقل کنند.
روش اجرایی:
ابتدا هویت برند خود را با انتخاب عناصر بصری مناسب طراحی کنید. سپس داستان برند خود را بنویسید که در آن توضیح دهید چگونه و چرا کسب و کار اجتماعی خود را راه‌اندازی کرده‌اید و چه تأثیری بر جامعه می‌گذارید.
مثال:
برند اجتماعی Seventh Generation، که محصولات دوست‌دار محیط زیست تولید می‌کند، برند خود را به گونه‌ای طراحی کرده که از رنگ‌ها و طرح‌های طبیعی برای القای پیام حفاظت از زمین استفاده می‌کند. پیام برند این شرکت همیشه حول محور حفاظت از منابع طبیعی و کاهش مصرف مواد شیمیایی مضر است.
نتیجه‌گیری:
بازاریابی اجتماعی یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که می‌تواند به شما در تحقق مأموریت اجتماعی و افزایش آگاهی جامعه نسبت به کسب و کارتان کمک کند. با تمرکز بر پیام‌های اجتماعی، شناسایی جامعه هدف و انتخاب کانال‌های مناسب، شما می‌توانید تأثیرات مثبت اجتماعی خود را گسترش دهید. تمرین‌های پیوسته این درسنامه شما را گام به گام در جهت اجرای یک استراتژی بازاریابی موفق هدایت می‌کنند
